Yeni anayasaya tartışmaları dolayısıyla, devletin niteliğini -daha doğrusu sözde niteliğini- daha da sık duyacağız: “Türkiye Cumhuriyeti demokratik, laik, sosyal bir hukuk devletidir.” George Orwell’in “1984”ündeki “newspeak” türünden bir Türkçe bu. Resmen ne söyleniyorsa, gerçek onun zıddı oluyor genellikle. Anayasa'nın başlangıç bölümüne bakıldığında, "Türkiye Cumhuriyeti demokratik, laik, sosyal bir hukuk devletidir." Öyle olmadığı ortada. Her sıfat okunmayan, söylenmeyen bir "na" taşıyor önünde. O cümlenin tamamı "na" parantezine alınabilir:
Türkiye Cumhuriyeti, Na(demokratik, laik, sosyal bir hukuk) devletidir.
Demokratik mi? Na: Örnek çok, ama yüzde 10 barajı ve Siyası Partiler Kanunu yeterli.
Laik mi? Na: Diyanet İşleri Başkanlığı gibi bir kurumun varlığı, bu kurumun başta nüfusun üçte birini oluşturan Aleviler olmak üzere, diğer inançları yok sayması, din dersinin mecburi olması ve daha sayısız örnek. 2002 Ramazan'ı itibarıyla son örnek, Emniyet Müdürlüğü'nün "oruç tutmayan personelin" listesini çıkarması. (Gerekçe, öğle yemeği israfının önüne geçmek. Ramazan'da ne kadar öğle yemeği gerektiği başka türlü anlaşılamazmış gibi!)
Sosyal devlet mi? Na: Anayasa'nın kendisi itiraf ediyor: "Devlet, sosyal ve ekonomik alanlarda Anayassa ile belirlenen görevlerini, bu görevlerin amaçlarına uygun öncelikleri gözeterek mali kaynaklarının yeterliliği ölçüsünde yerine getirir." Yani getirmez, çünkü öncelikleri başka olduğu için "mali kaynaklar yetmez". Örneğin, bir Özal buluşu olarak, KİT'ler'in kamu bankalarından kredi kullanması yasaktır, yüksek faizle özel bankalardan kredi kullanırlar. Özel sektör ise, kamu bankalarından düşük faizli kredi kullanır. Sadece bu örnek bile yeter, yoksa sendikal örgütlenmeye getirilen engellemeler, lokavtın bir hak sayılması, grevlerin "kamu yararı" adına ertelenebilmesi, asgari ücret düzeyi diye liste uzayıp gider.
Hukuk devleti mi? Na: 367 meselesi, 301, 12 Eylül cuntasının yargılanmasını önleyen Geçici 15. madde gibi örnekler bir yana, Anayasa'sı "Türk devletine vatandaşlık bağıyla bağlı olan herkes Türktür" diyen bir devlet hukuk devleti olabilir mi?
Türkiye Cumhuriyeti, Na(demokratik, laik, sosyal bir hukuk) devletidir.
Demokratik mi? Na: Örnek çok, ama yüzde 10 barajı ve Siyası Partiler Kanunu yeterli.
Laik mi? Na: Diyanet İşleri Başkanlığı gibi bir kurumun varlığı, bu kurumun başta nüfusun üçte birini oluşturan Aleviler olmak üzere, diğer inançları yok sayması, din dersinin mecburi olması ve daha sayısız örnek. 2002 Ramazan'ı itibarıyla son örnek, Emniyet Müdürlüğü'nün "oruç tutmayan personelin" listesini çıkarması. (Gerekçe, öğle yemeği israfının önüne geçmek. Ramazan'da ne kadar öğle yemeği gerektiği başka türlü anlaşılamazmış gibi!)
Sosyal devlet mi? Na: Anayasa'nın kendisi itiraf ediyor: "Devlet, sosyal ve ekonomik alanlarda Anayassa ile belirlenen görevlerini, bu görevlerin amaçlarına uygun öncelikleri gözeterek mali kaynaklarının yeterliliği ölçüsünde yerine getirir." Yani getirmez, çünkü öncelikleri başka olduğu için "mali kaynaklar yetmez". Örneğin, bir Özal buluşu olarak, KİT'ler'in kamu bankalarından kredi kullanması yasaktır, yüksek faizle özel bankalardan kredi kullanırlar. Özel sektör ise, kamu bankalarından düşük faizli kredi kullanır. Sadece bu örnek bile yeter, yoksa sendikal örgütlenmeye getirilen engellemeler, lokavtın bir hak sayılması, grevlerin "kamu yararı" adına ertelenebilmesi, asgari ücret düzeyi diye liste uzayıp gider.
Hukuk devleti mi? Na: 367 meselesi, 301, 12 Eylül cuntasının yargılanmasını önleyen Geçici 15. madde gibi örnekler bir yana, Anayasa'sı "Türk devletine vatandaşlık bağıyla bağlı olan herkes Türktür" diyen bir devlet hukuk devleti olabilir mi?
Kaynak: Express dergisi 25 eylül- 25 ekim sayısı
"Az ve Öz"
"Az ve Öz"
